W skomplikowanej "układance" badań regionalnych coraz częściej elementem porządkującym mnogość czynników rozwoju jest struktura powiązań prze­strzennych. Interakcje sąsiedzkie oraz ograniczające je bariery fizyczne, administracyjne, kulturowe, historyczne, językowe stanowią o rozprzestrzenia­niu się procesów w sferze ekonomicznej i społecznej. Stad rozwój ekonomiczno-społeczny może być obserwowany z perspektywy renty geograficz­nej, która jest premią za położenie geograficzne w układzie geopolitycznym, uwzględniającą interakcje sąsiedzkie, odległość od granicy, sąsiedztwo z re­gionami bogatszymi/biedniejszymi, bliskość szlaków komunikacyjnych etc. Książka jest próbą teoretycznego i empirycznego interdyscyplinarnego bada­nia powiązań pomiędzy rozwojem sfery społeczno-kulturowej a gospodarczej. Spoiwem obu sfer jest tu aspekt przestrzenny, gdyż oba procesy nie dzieją się w oderwaniu od lokalizacji. Rozwój regionalny jest tu rozumiany jako wypadkowa przemian w ekonomicznej świadomości społecznej, ekono­micznego procesu konwergencji oraz renty geograficznej. Książka poszukuje odpowiedzi na ważne pytania rozwojowe:
- Czy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej następuje konwergencja ekonomiczna i społeczna?
- Czy szybsze zmiany w sferze społecznej przekładają się na szybsze zmiany w sferze ekonomicznej?
- Czy w okresie transformacji proces imitacji w obszarach granicznych przekładał się na szybszą konwergencję, wynikającą z renty geograficznej?
- Regionalizacja czy globalizacja: czy przewaga sił wynika z istnienia czynników ogólnonarodowych instytucjonalnych oraz regionalnych społeczno-kul­turowych?
- Problem ciągłości i czasu w rozwoju - czy zmiany są path-dependent? W pracy zaakcentowany został powrót do ekonomii jako nauki społecznej i trak­towanie czynników społeczno-kulturowych jako ważnych determinant rozwoju gospodarczego. Z drugiej strony, wykorzystane zostały nowoczesne metody statystyki i ekonometrii przestrzennej z wykorzystaniem map GIS.