Przedstawione opracowanie ilustruje funkcjonowanie współczesnych narzędzi polityki pieniężnej w ramach Eurosystemu oraz w dwóch państwach (od 1.05.2004 r. nowych członkach Unii Europejskiej) , Polsce i Czechach. Jego celem jest prezentacja trzech najważniejszych instrumentów polityki pieniężnej, do których należą:
- rezerwa obowiązkowa,
- operacje otwartego rynku,
- transakcje kredytowo-depozytowe na koniec dnia.

Opracowanie stanowi analizę porównawczą instrumentów stosowanych w Eurosystemie oraz w Narodowym Banku Polskim i Narodowym Banku Czech. Jednocześnie wskazuje na stopień dostosowania instrumentów polityki monetarnej tych banków do standardów, norm i procedur obowiązujących w ramach ESBC.Stopień harmonizacji instrumentów w badanych dwóch bankach centralnych Europy Środkowo-Wschodniej nie jest jednakowy, zarówno w stosunku do konkretnych instrumentów, jak i rozwiązań techniczno-proceduralnych funkcjonowania tych narzędzi. Przed obydwoma bankami centralnymi ? Polski i Czech ? nadal pozostają dalsze działania dostosowawcze do standardów Eurosystemu.